تغذیه صحیح و سلامت چیزی بیش از نوع مواد غذایی است که مصرف میکنیم. مطالعات جدید ثابت کردهاند اندازه و زمان وعدههای غذایی هم جزئی از فاکتورهای اصلی تغذیه سالم هستند. در این گزارش نتایج جدیدترین مطالعات حوزه تغذیه گردآوری شده است.
خوب غذا خوردن لزوما فقط به معنای تمرکز بر روی رژیم غذایی مناسب نیست؛ زمانی که غذا میخورید (یانمیخورید) هم میتواند تفاوت زیادی در سلامتی شما ایجاد کند.
نقل قول معروفی هست که باید «مثل یک پادشاه صبحانه خورد» اما آیا از آن صرف نظر میکنید و ساعات طولانی ناشتا هستید؟ غذاهای «خوب» و «بد» از سنین پایین در ذهن ما جا میافتد اما خوردن، چیزی است بیشتر از آنچه در بشقابهایمان وجود دارد. ژانت هاید، متخصص تغذیه و نویسنده میگوید: «زمان یک عامل مهم است. نگاه کردن به زمانهای بهینه برای غذا خوردن میتواند به وزن شما کمک کند، همچنین به شما کمک میکند بهتر بخوابید.»
روزهداری متناوب در طول سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده، از رژیم غذایی ۵:۲ که در آن به طور معمول پنج روز غذا میخورید، و کالری دریافتی خود را در دوروز باقیمانده به شدت محدود میکنید، تا تنظیم زمان غذا با ریتم شبانهروز و ساعت بیولوژیک بدن.
هاید توصیه میکند با مصرف غذا در یک بازه زمانی ۱۰ ساعته و ۱۴ ساعت روزه گرفتن در طول شب متابولیسم و سلامت رودههایمان را تضمین کنیم: «بعضی از ساعت ۸ صبح شروع میکنند و از ساعت ۶ بعد از ظهر دیگر چیزی نمیخورند؛ برخی دیگر در ساعت ۱۰ صبح شروع میکنند و از ساعت ۸ بعد از ظهر وارد روزه شبانه میشوند.»
در همین حال، ریانون لامبرت، متخصص تغذیه، معتقد است: «تغذیه شما خیلی بیشتر از یک برنامه زمانی یا تعداد وعدههاست. غذاهایی که برای مصرف روزانه انتخاب میکنید، تاثیر مهمی بر سلامت کلی شما خواهند داشت.» لامبرت توضیح میدهد که یک بشقاب متعادل باید شامل یک مشت کربوهیدرات (به عنوان مثال برنج، ماکارونی، نان، جو)، یک مشت پروتئین (مرغ، ماهی قزل آلا، حبوبات، گوشت قرمز)، دو مشت سبزیجات (در انواع مختلف) باشد.
مقدار چربی مجاز به اندازه انگشت شست است و بهتر است به شکل روغن زیتون و برای پخت و پز باشد. وی میگوید تعداد وعدههای غذایی که برای خوردن انتخاب میکنید به میل شخصی، شیوه زندگی و اهداف سلامت شما بستگی دارد. برای مثال، اگر هدف شما کاهش چربی بدن است و در عصر بیتحرک هستید، بهتر است به یک شام مختصر بسنده کنید و تمرکز بیشتری روی وعده ناهار داشته باشید. جالب اینجاست که اندازه دست هر شخص واقعا معیار مناسبی برای سنجش میزان غذای اوست.
به گفته دکتر تیم اسپکتور، استاد اپیدمیولوژی ژنتیک در کینگز کالج لندن، مطالعات جدید نشان داده مصرف میانوعده میتواند مضر باشد زیرا با تولید قند و چربی اضافی، منجر به کاهش قند خون و گرسنگی بیشتر میشود. این اثر منفی بر افرادی که رژیم غذایی با کیفیت دارند کمتر از افرادی است که رژیم غذایی مناسبی ندارند.
جنا هوپ، متخصص تغذیه میگوید، با این حال، میانوعده میتواند برای برخی مفید باشد. اگر برای مدت طولانی بدون غذا خوردن سر کنیم، احتمال پرخوری به دلیل کاهش سطح قند خون بسیار زیاد است و بسیار بیشتر از آنچه گرسنه هستیم احساس گرسنگی خواهیم کرد. این میتواند منجر به سریعتر غذا خوردن نیز بشود، که مضرات خاص خود را دارد.
بنابراین مراقب بودن و مشاهده احساس درونی بدن میتواند ابزار مهمی باشد. هاید میگوید: «هیچکس از این که به مردم بگوید سرعت غذا خوردن خود را کم کرده و غذای خود را بهدرستی بجوید، درآمدی کسب نخواهد کرد. اما اگر حاضر باشید هر لقمه را به خوبی بجوید، از آن لذت ببرید، به طعم و بافت آن توجه کنید و با بدن خود هماهنگ شوید، تشخیص اینکه چه زمانی گرسنه یا سیر هستید برایتان راحت خواهد بود.»
هوپ میگوید: «شما باید حدود دو ساعت قبل از خواب، خوردن را متوقف کنید. اگر این کار را نکنید، دستگاه گوارش به جای ترشح و جذب هورمون خواب، ملاتونین، مشغول سوخت و ساز (متابولیسم) غذا و جذب مواد مغذی آن خواهد شد. اگر دیر به خانه میرسید و بنابراین فرصتی برای رعایت کردن قانون دو ساعت قبل از خواب ندارید، هوپ پیشنهاد میکند که شامی سبکتر و کوچکتر، مانند املت، سوپ یا لوبیا میل کنید.